İslam kılıçla mı yayılmıştır?
- Konbuyu başlatan ferahsan
- Başlangıç tarihi
G
Ynt: İslam kılıçla mı yayılmıştır?
çok uzun yazmayacağım.
tabiki vardır kılıcın etkisi. hidayet hemen parlamıyor her insanın yüzünde. bir çok bölge hatta belki de çoğu, özellikle hz. ömer döneminde korku ve diğer bağlı bulundukları ülkelerin baskısından bıkıp sığındılar islama. ama bence cevap geri dönmemelerinde. çünkü bir şehri kılıçla alabilirsiniz ama kılıçla elde tıutamazsınız.
galiba anlatabildim?
çok uzun yazmayacağım.
tabiki vardır kılıcın etkisi. hidayet hemen parlamıyor her insanın yüzünde. bir çok bölge hatta belki de çoğu, özellikle hz. ömer döneminde korku ve diğer bağlı bulundukları ülkelerin baskısından bıkıp sığındılar islama. ama bence cevap geri dönmemelerinde. çünkü bir şehri kılıçla alabilirsiniz ama kılıçla elde tıutamazsınız.
galiba anlatabildim?
G
Ynt: İslam kılıçla mı yayılmıştır?
biraz açalım ama bunu.
mesela şunu cavabını verelim o dönemde bir kabile reisi halifeye geliyor ve biat veriyordu. kabile reisinin bütün tebası da müslüman olmak durumunda kalıyordu. şimdi bütün kabilenin birden kendi istekleriyle islamı kabul etmelerinden bahsedebilir miyiz?
bu arada yanlış anlaşılmasın. İslam tabiki Allah'ın izniyle her kıtaya ulaşmıştır. hidayet diye bir gerçek var sonuçta. fakat rasyonel gerçekleri de bir kenara atamayız.
öyle düşünmek biraz takdircilik geliyor bana..
biraz açalım ama bunu.
mesela şunu cavabını verelim o dönemde bir kabile reisi halifeye geliyor ve biat veriyordu. kabile reisinin bütün tebası da müslüman olmak durumunda kalıyordu. şimdi bütün kabilenin birden kendi istekleriyle islamı kabul etmelerinden bahsedebilir miyiz?
bu arada yanlış anlaşılmasın. İslam tabiki Allah'ın izniyle her kıtaya ulaşmıştır. hidayet diye bir gerçek var sonuçta. fakat rasyonel gerçekleri de bir kenara atamayız.
öyle düşünmek biraz takdircilik geliyor bana..
Ynt: İslam kılıçla mı yayılmıştır?
“İslâm kılıçla yayıldı” iddiası
Ratzinger konuşmasında uyanıklık yapıp söylemek istediğini Bizans İmparatoru II. Manuel’e söyletse de, herkes o alıntının Papa’nın kendi düşüncesini yansıttığını biliyor. Bir Farisî ile konuşmasında II. Manuel şöyle demişti:
“Bana Muhammed’in yeni diye getirdiği nedir, sadece onu gösterin. Burada sadece şer ve insanlık dışı şeyler bulursunuz. Tıpkı kendi inancını kılıçla yayma yönteminde olduğu gibi.”
Şimdi ilk iki cümledeki aymazlığı görmezden gelerek, son cümle üzerine serinkanlı bir şekilde düşünelim.
Bu iddiada dillendirildiği gibi, İslâm ya da herhangi bir din kılıç zoruyla yayılabilir mi? İslâm’ın doğuşundan sonraki otuz dört yıl içinde Halife Hz. Osman zamanında bir yanda Kuzey Afrika’nın tamamı aşılarak İspanya’ya ulaşılması, diğer yanda İstanbul’un kuşatılacak noktaya gelinmesi, Doğu’da Çin içlerine kadar uzanılması, Kuzey’de Ermenistan’dan Güney’de Hindistan’a kadar sınırların genişletilmesi, gerçekten kılıç zoruyla gerçekleşmiş olabilir mi?
Bu soruya akıl ve mantık sınırları çerçevesinde “evet” demek, imkânsızın imkânsızı bir şeydir. Aklı başında hiçbir insan, böylesine kısa bir sürede, böylesine muazzam bir yayılmayı sadece kılıç zoruna bağlayamaz.
Bu konuda sırf Müslümanların adaletli tavrını duyan Kudüs Patriği’nin bir antlaşmayla şehrin anahtarlarını halifeye teslim etmiş olması bile, bu mucizevî yayılışın ipuçları hakkında bize fikir verebilir. Kaldı ki, İslâm’ın yayılışının önemli bir bölümü, kendi hükümdarları tarafından kötü yönetilmelerine bir isyan duygusu içinde, İslâm’ın adaletine ilişkin işittikleri sebebiyle bu yeni dine sempatiyle bakan topluluklar nezdinde oldu. İnsanlar topluluklar halinde Müslüman oldular.
Bunun en güzel örneklerinden birisini de biz Türkler teşkil ediyoruz. Horasan civarında İslâm’ın adil ve fıtrî bir din olduğunu müşahade eden Türk unsurları, büyük bir çoğunlukla ve kendi iradeleriyle müslümanlığı tercih ettiler.
Ayrıca bir din gerçekten kılıçla yayılabiliyor ise, acaba niçin Haçlı Seferleri sırasında Ortadoğu bölgesi Hıristiyanlaşmadı da, İslâm ordusunun yaptığı savaşlar sırasında halklar müslümanlaştı? Veya belli tarih dönemlerinde Anadolu’yu ve Ortadoğu’yu yakıp yıkan Moğolların dinine dair neden hiçbir iz yok bugün?
“Cihad”ın gerçek anlamı
“İslâm kılıçla yayıldı” iddiası
Ratzinger konuşmasında uyanıklık yapıp söylemek istediğini Bizans İmparatoru II. Manuel’e söyletse de, herkes o alıntının Papa’nın kendi düşüncesini yansıttığını biliyor. Bir Farisî ile konuşmasında II. Manuel şöyle demişti:
“Bana Muhammed’in yeni diye getirdiği nedir, sadece onu gösterin. Burada sadece şer ve insanlık dışı şeyler bulursunuz. Tıpkı kendi inancını kılıçla yayma yönteminde olduğu gibi.”
Şimdi ilk iki cümledeki aymazlığı görmezden gelerek, son cümle üzerine serinkanlı bir şekilde düşünelim.
Bu iddiada dillendirildiği gibi, İslâm ya da herhangi bir din kılıç zoruyla yayılabilir mi? İslâm’ın doğuşundan sonraki otuz dört yıl içinde Halife Hz. Osman zamanında bir yanda Kuzey Afrika’nın tamamı aşılarak İspanya’ya ulaşılması, diğer yanda İstanbul’un kuşatılacak noktaya gelinmesi, Doğu’da Çin içlerine kadar uzanılması, Kuzey’de Ermenistan’dan Güney’de Hindistan’a kadar sınırların genişletilmesi, gerçekten kılıç zoruyla gerçekleşmiş olabilir mi?
Bu soruya akıl ve mantık sınırları çerçevesinde “evet” demek, imkânsızın imkânsızı bir şeydir. Aklı başında hiçbir insan, böylesine kısa bir sürede, böylesine muazzam bir yayılmayı sadece kılıç zoruna bağlayamaz.
Bu konuda sırf Müslümanların adaletli tavrını duyan Kudüs Patriği’nin bir antlaşmayla şehrin anahtarlarını halifeye teslim etmiş olması bile, bu mucizevî yayılışın ipuçları hakkında bize fikir verebilir. Kaldı ki, İslâm’ın yayılışının önemli bir bölümü, kendi hükümdarları tarafından kötü yönetilmelerine bir isyan duygusu içinde, İslâm’ın adaletine ilişkin işittikleri sebebiyle bu yeni dine sempatiyle bakan topluluklar nezdinde oldu. İnsanlar topluluklar halinde Müslüman oldular.
Bunun en güzel örneklerinden birisini de biz Türkler teşkil ediyoruz. Horasan civarında İslâm’ın adil ve fıtrî bir din olduğunu müşahade eden Türk unsurları, büyük bir çoğunlukla ve kendi iradeleriyle müslümanlığı tercih ettiler.
Ayrıca bir din gerçekten kılıçla yayılabiliyor ise, acaba niçin Haçlı Seferleri sırasında Ortadoğu bölgesi Hıristiyanlaşmadı da, İslâm ordusunun yaptığı savaşlar sırasında halklar müslümanlaştı? Veya belli tarih dönemlerinde Anadolu’yu ve Ortadoğu’yu yakıp yıkan Moğolların dinine dair neden hiçbir iz yok bugün?
“Cihad”ın gerçek anlamı
Ynt: İslam kılıçla mı yayılmıştır?
Yani İslam kılıçla da yayılmıştır..
Bu antlaşma neden yapılmıştır.. Yani bir zamanların Medine şehrinden oluşan adil İslam Devleti olsa ona da tereddütsüz anahtar mı teslim edecekti?
İslam çok adildi bu yüzden bütün kapılar açılıverdi, her gören tabiri caizse içeri buyur etti.. Savaşla falan alakası yok yani.. Öyle mi?
Yani İslam kılıçla da yayılmıştır..
Bu antlaşma neden yapılmıştır.. Yani bir zamanların Medine şehrinden oluşan adil İslam Devleti olsa ona da tereddütsüz anahtar mı teslim edecekti?
İslam çok adildi bu yüzden bütün kapılar açılıverdi, her gören tabiri caizse içeri buyur etti.. Savaşla falan alakası yok yani.. Öyle mi?
Ynt: İslam kılıçla mı yayılmıştır?
Bu konuya kendi tezimden alıntılar yaparak cevap vereyim de yaptığım iş bir şeye yaramış olsun: Eski dönemlerde kılıcın sahibinin içindeki mücadele ruhunu ve kuvvetini ortaya çıkardığı düşünülürdü. Hatta bazı dönemlerde kılıç kulllanma konusunda usta olan cengaverlerin kılıçlarıyla birlikte gömüldükleri de bilinir. İslamiyette de kılıcın yeri oldukça önemlidir hatta kılıç cihadın simgesidir de diyebiliriz. Bu önemi sadece kılıçlar üzerine fetihle ilgili ayetler yazılmasıyla bile açıklayabiliriz. Bir islam devleti olan osmanlı devletinde de ordu askerlerinin kılıç üzerine yemin etmeleri diğer bir ayrıntı. Bu bilgilerden hareketle sözü fazla uzatmadan şunu söylemek istiyorum: Kılıç islâmın yayılmasında cismen etkili olmuştur tabiiki, ama asıl etkili olan şey onu ustalıkla kullananların manevî gücü yanında irşâd ve tebliğe olan sonsuz inançlarıdır.
Not: Osmanlı askerleri kullandıkları okların boyunun uzunluğunu bile ebced hesabıyla Allah'ın adı çıkacak şekilde ayarlamışlardır. Yani kullanılan her araçta O'nun sonsuz kudretini ölçü almışlardır. Asırlara hükmedebilmiş olmanın sırrı da belki buydu...
Bu konuya kendi tezimden alıntılar yaparak cevap vereyim de yaptığım iş bir şeye yaramış olsun: Eski dönemlerde kılıcın sahibinin içindeki mücadele ruhunu ve kuvvetini ortaya çıkardığı düşünülürdü. Hatta bazı dönemlerde kılıç kulllanma konusunda usta olan cengaverlerin kılıçlarıyla birlikte gömüldükleri de bilinir. İslamiyette de kılıcın yeri oldukça önemlidir hatta kılıç cihadın simgesidir de diyebiliriz. Bu önemi sadece kılıçlar üzerine fetihle ilgili ayetler yazılmasıyla bile açıklayabiliriz. Bir islam devleti olan osmanlı devletinde de ordu askerlerinin kılıç üzerine yemin etmeleri diğer bir ayrıntı. Bu bilgilerden hareketle sözü fazla uzatmadan şunu söylemek istiyorum: Kılıç islâmın yayılmasında cismen etkili olmuştur tabiiki, ama asıl etkili olan şey onu ustalıkla kullananların manevî gücü yanında irşâd ve tebliğe olan sonsuz inançlarıdır.
Not: Osmanlı askerleri kullandıkları okların boyunun uzunluğunu bile ebced hesabıyla Allah'ın adı çıkacak şekilde ayarlamışlardır. Yani kullanılan her araçta O'nun sonsuz kudretini ölçü almışlardır. Asırlara hükmedebilmiş olmanın sırrı da belki buydu...
- Katılım
- 27 Mar 2006
Ynt: İslam kılıçla mı yayılmıştır?
İslam kılıçla yayılmadı.İslam yeni yerlerin fethedilmesiyle dünyanın her yerine duyuruldu ama kimse kılıç zoruyla müslüman yapılmadı.Kılıçla sadece toprak fethedilir gönül değil.Yapılan sadece islamı tebliğ etmek amacıyla yeni topraklar katmaktır olanlara... Dİl-şâd'ın dediği gibi "İslamiyette de kılıcın yeri oldukça önemlidir hatta kılıç cihadın simgesidir de diyebiliriz. Bu önemi sadece kılıçlar üzerine fetihle ilgili ayetler yazılmasıyla bile açıklayabiliriz. Bir islam devleti olan osmanlı devletinde de ordu askerlerinin kılıç üzerine yemin etmeleri diğer bir ayrıntı. " Kılıcın yeri ve cihadın önemi çok büyüktür ve şehitlik mertebesiyle mükafatlandırırlır ama kimse zorla müslüman yapılmamıştır. Bunun en güzel örneğini Hoş görüsüyle dünyaya adını duyuran Osmanlı imparatorluğunda görüyoruz.Her dine mensup insanın hiç bir ayrıma maruz kalmdan yaşadığı görülmüştür.Bu nedenle "İslam kılıçla mı yayılmıştır"gibi, çok kısıtlayıcı bir soruyla konu kıstlanmamalı...
İslam kılıçla yayılmadı.İslam yeni yerlerin fethedilmesiyle dünyanın her yerine duyuruldu ama kimse kılıç zoruyla müslüman yapılmadı.Kılıçla sadece toprak fethedilir gönül değil.Yapılan sadece islamı tebliğ etmek amacıyla yeni topraklar katmaktır olanlara... Dİl-şâd'ın dediği gibi "İslamiyette de kılıcın yeri oldukça önemlidir hatta kılıç cihadın simgesidir de diyebiliriz. Bu önemi sadece kılıçlar üzerine fetihle ilgili ayetler yazılmasıyla bile açıklayabiliriz. Bir islam devleti olan osmanlı devletinde de ordu askerlerinin kılıç üzerine yemin etmeleri diğer bir ayrıntı. " Kılıcın yeri ve cihadın önemi çok büyüktür ve şehitlik mertebesiyle mükafatlandırırlır ama kimse zorla müslüman yapılmamıştır. Bunun en güzel örneğini Hoş görüsüyle dünyaya adını duyuran Osmanlı imparatorluğunda görüyoruz.Her dine mensup insanın hiç bir ayrıma maruz kalmdan yaşadığı görülmüştür.Bu nedenle "İslam kılıçla mı yayılmıştır"gibi, çok kısıtlayıcı bir soruyla konu kıstlanmamalı...
Ynt: İslam kılıçla mı yayılmıştır?
Burada kısıtlayıcı dediğimiz soru için müslümanlıktan nefret edenler var.. Müslümanlar cihad diyor, ateistler zulüm.. Ya cizye ya da ölüm anlayışı, ya da Tanrı'nın kendi elleriyle kafir müslüman ayrımı yaparak sonra cihad edenlere cennet parsellemesi olarak değerlendiriyor bunu insanlar.. Kimse zorla müslüman yapılmamıştır.. Peki ama neden müslüman ol ya da cizye ver emrine uymayan devletlere savaş açılmıştır? Müslüman olmayanlar müslüman olanların buyruğu altına girmek zorunnda mıdır illaki? Müşrikleri nerede görürseniz öldürün diyen bir Kur'an ve el ve ayakların çaprazlama kesilmesini emreden bir şeriat.. Sonuç olarak; cevaplar, daha inandırıcı olmalı..
Burada kısıtlayıcı dediğimiz soru için müslümanlıktan nefret edenler var.. Müslümanlar cihad diyor, ateistler zulüm.. Ya cizye ya da ölüm anlayışı, ya da Tanrı'nın kendi elleriyle kafir müslüman ayrımı yaparak sonra cihad edenlere cennet parsellemesi olarak değerlendiriyor bunu insanlar.. Kimse zorla müslüman yapılmamıştır.. Peki ama neden müslüman ol ya da cizye ver emrine uymayan devletlere savaş açılmıştır? Müslüman olmayanlar müslüman olanların buyruğu altına girmek zorunnda mıdır illaki? Müşrikleri nerede görürseniz öldürün diyen bir Kur'an ve el ve ayakların çaprazlama kesilmesini emreden bir şeriat.. Sonuç olarak; cevaplar, daha inandırıcı olmalı..
Ynt: İslam kılıçla mı yayılmıştır?
Bizim gibi insanlar bunu tartışmamalıyız. islam elbette kılıçla yayılmamıştır. hoşgörü ve adaletle yayılmıştır. kılıç, bu hoşgörü ve adalete karşı gelen nasipsizlere karşı kullanılmış bir savunma aracıdır. Aksini iddia edenler bizden zorla bir "evet" cevabı bekleyenlerdir. Peygamberimiz (sav)'in Mekke eminnamesi ve Fatih'in fetih sonrası fermanını bilmeyen yoktur sanırım...İslam kılıç zoruyla olsaydı İslamın son büyük temsilcisi Osmanlı'ya "insanlığın son adası" denir miydi?
saygılar...
Bizim gibi insanlar bunu tartışmamalıyız. islam elbette kılıçla yayılmamıştır. hoşgörü ve adaletle yayılmıştır. kılıç, bu hoşgörü ve adalete karşı gelen nasipsizlere karşı kullanılmış bir savunma aracıdır. Aksini iddia edenler bizden zorla bir "evet" cevabı bekleyenlerdir. Peygamberimiz (sav)'in Mekke eminnamesi ve Fatih'in fetih sonrası fermanını bilmeyen yoktur sanırım...İslam kılıç zoruyla olsaydı İslamın son büyük temsilcisi Osmanlı'ya "insanlığın son adası" denir miydi?
saygılar...
G
Ynt: İslam kılıçla mı yayılmıştır?
bu sorunun tek bir cevabı olamaz önce onda anlaşalm. bir de taktirciliği bir kenara bırakalım. biz burada aile arasında tartışıyoruz belki ama evden çıkınca onlarca farklı düşünce de insan var. ve onlara hayır Allah'ın nuruyla deyip(ki buna yürekten inanmamıza rağmen) onlardan ikna olmalarını bekleyemyiz.
kılıç silah hepsi bir araç elbette. ama insan diye bir varlıktan söz ediyoruz en nihayetinde. ayrıca o zamanların birebir tanığı olmadığımıza göre(ki tarih ilminin yaptığı en büyük hatalardandır) kılıçla kimse müslüman yapılmamıştır şeklinde bir ifade kullanamayız. biz şuan duygusal düşünüyoruz ve bu soruyu asr-ı saadet ve 4 halife dönemi içinde düşünüyoruz. halbuki hz. osman döneminde başlıyor daha insan ve onun karşı koyamadığı nefsi..
bir hatırlatma: müslümanlar bediri 3 kat orduya rağmen yendi. peki ya uhud..
bu sorunun tek bir cevabı olamaz önce onda anlaşalm. bir de taktirciliği bir kenara bırakalım. biz burada aile arasında tartışıyoruz belki ama evden çıkınca onlarca farklı düşünce de insan var. ve onlara hayır Allah'ın nuruyla deyip(ki buna yürekten inanmamıza rağmen) onlardan ikna olmalarını bekleyemyiz.
kılıç silah hepsi bir araç elbette. ama insan diye bir varlıktan söz ediyoruz en nihayetinde. ayrıca o zamanların birebir tanığı olmadığımıza göre(ki tarih ilminin yaptığı en büyük hatalardandır) kılıçla kimse müslüman yapılmamıştır şeklinde bir ifade kullanamayız. biz şuan duygusal düşünüyoruz ve bu soruyu asr-ı saadet ve 4 halife dönemi içinde düşünüyoruz. halbuki hz. osman döneminde başlıyor daha insan ve onun karşı koyamadığı nefsi..
bir hatırlatma: müslümanlar bediri 3 kat orduya rağmen yendi. peki ya uhud..
S
Ynt: İslam kılıçla mı yayılmıştır?
hadisi biliyorsunuz"din,kılıçların gölgesi altındadır"
buradaki kılıçtan kasıt -devlet-dir. devletlerin varlığı ise... malumunuz .
önce devletinizi var edin(adam gibi devlet adamlarıyla tabiiki) zaten dininiz orda varlığını sürdürür.
bir din aliminin tek başına yapacağı pek fazla bişiy yoktur.
bugün -misyonerler- paranın gücüyle yani devletlerinin gücüyle harıl harıl çalışıyorlar.
uhudu emre itaatsizlikten yenildiler. tam yenilgi sayılmaz dağıldılar.
zaten bedride harika bir taktikle aldılar.
(ya bu konuları dünya tarih anlayışi mantığıyla yaklaşsanıza)gökten cebraille gelen alaca atlıları kime ispatlaya bilirsinizki) toprak üstüyle- gökler üstünü birbirine karıştırmayın.
zira napolyonun alaca atlıları yoktu (kremlin sarayı önüne kadargeldi-keza hitler)"Allah "yürü ya kulum" diyecek o ayrı mesele
tabii
en iyi yayılma Türklerin İslama geçişiyledir.
maşalah ecdadında karşında kimse duramıyomuşki bilader.
Ekonomik olarak kim güçlüyse onun borusu öter. sizin söylediğiniz o uhrevi mantıkla yaklaşırsak tüm dünya Müslüman olması gerekirdi.
her ülkeye ikişerbin alaca atlı ve cebrail tamam olurdu heralde...
devlet...
devletin güçlüyse tamam.
Hz Ömer devri (medine şehir devleti)nin en şah şaha lı devri idi.
neden emeviler,vede abbasiler talan oldu? hatta ve hatta osmanlı da dahil.
neden biliyomusunuz. para bitti kasalar boşaldı.- asker cephede acından öldü yada donu olmadığı için dondu.
yoksa mehmetçik alaca atlılara on çeker deplasmanda bile.
hadisi biliyorsunuz"din,kılıçların gölgesi altındadır"
buradaki kılıçtan kasıt -devlet-dir. devletlerin varlığı ise... malumunuz .
önce devletinizi var edin(adam gibi devlet adamlarıyla tabiiki) zaten dininiz orda varlığını sürdürür.
bir din aliminin tek başına yapacağı pek fazla bişiy yoktur.
bugün -misyonerler- paranın gücüyle yani devletlerinin gücüyle harıl harıl çalışıyorlar.
uhudu emre itaatsizlikten yenildiler. tam yenilgi sayılmaz dağıldılar.
zaten bedride harika bir taktikle aldılar.
(ya bu konuları dünya tarih anlayışi mantığıyla yaklaşsanıza)gökten cebraille gelen alaca atlıları kime ispatlaya bilirsinizki) toprak üstüyle- gökler üstünü birbirine karıştırmayın.
zira napolyonun alaca atlıları yoktu (kremlin sarayı önüne kadargeldi-keza hitler)"Allah "yürü ya kulum" diyecek o ayrı mesele
tabiien iyi yayılma Türklerin İslama geçişiyledir.
maşalah ecdadında karşında kimse duramıyomuşki bilader.
Ekonomik olarak kim güçlüyse onun borusu öter. sizin söylediğiniz o uhrevi mantıkla yaklaşırsak tüm dünya Müslüman olması gerekirdi.
her ülkeye ikişerbin alaca atlı ve cebrail tamam olurdu heralde...
devlet...
devletin güçlüyse tamam.
Hz Ömer devri (medine şehir devleti)nin en şah şaha lı devri idi.
neden emeviler,vede abbasiler talan oldu? hatta ve hatta osmanlı da dahil.
neden biliyomusunuz. para bitti kasalar boşaldı.- asker cephede acından öldü yada donu olmadığı için dondu.
yoksa mehmetçik alaca atlılara on çeker
deplasmanda bile.Ynt: İslam kılıçla mı yayılmıştır?
Yazının eleştirisini yapmayacağım.. Hadisle ilgili bir sorum olacak sadece: Cennet kılıçların gölgesi altındadır şeklindeki rivayeti biliyorum, din şeklinde rivayet edildiğini de öğrenmiş oldum sağolun.. Ancak bana kaynak söylerseniz kılıçtan muradın devlet olduğu şeklindeki şerhe bakmak isterim.. Selametle..
Yazının eleştirisini yapmayacağım.. Hadisle ilgili bir sorum olacak sadece: Cennet kılıçların gölgesi altındadır şeklindeki rivayeti biliyorum, din şeklinde rivayet edildiğini de öğrenmiş oldum sağolun.. Ancak bana kaynak söylerseniz kılıçtan muradın devlet olduğu şeklindeki şerhe bakmak isterim.. Selametle..