Âvâzeyi bu âleme Davud gibi sal Bâkî kalan bu kubbede bir hoş sadâ imiş" ( Bâkî ) Sesini bu âleme Hz.Davut(A.S) gibi sal. Bu kubbede kalan, hiç kaybolmayan ancak güzel bir sadâ imiş.
Açık bağın gül nesrîni ol ruhsârı görsünler
Sahn serv sanavber șîve-i reftârı görsünler ( Bâki ) Ey sevgili! Yüzünü aç (açıl, saçıl) da, behçenin gülü ve yabani gülü o yanağı görsünler; salına salına gez, dolaş selvi ve çam ağaçları yürüyüş edâsının nasıl olduğunu görsünler.
Şeb-i yeldâyı müneccimle muvakkit ne bilir
Mübtelâ-yı gama sor kim geceler kaç saat. (Sâbit) En uzun geceyi; işi, onu hesaplamak olan müneccime, muvakkite sorma; onlar bilmez. Gecelerin kaç saat olduğunu gama(derde) tutulmuş olana sor.
Kâşkî sevdiğimi sevse kamu halk-ı cihân
Sözümüz cümle hemân kıssa-i cânan olsa ( Taşlıcalı Yahyâ ) Keşke dünyadaki herkes benim sevdiğimi sevse de ,herkesle sürekli onun hakkında konuşsak.
Bu can yakan derdi kime şikâyet edeyim?
Zira canıma kasdeden, benim doktorum! Hâfız-ı Şirazî
Dilin düşürme sakın meh-ruhan-ı kem-sale
Ki cahilan arasında kalur kitab garib (Nâbî) Daha ne yaptığını kendi de bilmeyen, kıymet bilmezlere sakın gönül verme ki gönlün cahil eline geçmiş kitap gibi garip bir duruma düşmesin.
Biz ki bu cihân gülşenini hâre değiştik
Vârını yoka,yârini ağyâre değiştik (Huzûrî) Biz(Âşıklar) bu dünyanın gül bahçesini(güzelliklerini) ateşe (gama,kedere) değiştik,tercih ettik.Vâr olanları(lütufları) yokluklara, sevgiliyi de düşmana değiştik.
Ganîdir aşk ile gönlüm ne mülküm ne menâlim var
Ne vasl-ı yâra handânam ne hicrândan melâlim var (Taşlıcalı Yahya) Mal-mülk sahibi değilim; gönlüm aşk ile zengin. Yâra kavuşma arzusu da taşımıyorum, ayrılıktan gam çektiğim de yok.
Gör zâhidi kim sâhib-i irşâd olayın der.
Dün mektebe vardı bugün üstâd olayın der (Bağdatlı Rûhî) Dinin özünü,hakikatini anlamamış olan sofu irşat sahibi olmak istiyor.Daha mektebe dün gelmiş olmasına rağmen bugün hoca olmak istiyor.
Güzelde murâd ân olur endâm değildir
Keyfiyyet olur meyde garaz câm değildir (Necâtî Bey) Güzel olarak vasıflandırdığımız bir kişide olması gerkeen şey alımdır,cazibedir.Sadece boy bos güzelliği kâfi değildir. Bir şarapta aranan şey ise onun keyfiyeti,hususiyetidir.Sadece kadehin güzel olması kâfi değildir.
Kim ki korkmaz Hak’dan andan korkar erbâb-ı ukûl
Her ne isterse yapar Hak’dan hirâsân olmayan (Ziyâ Paşa) Akıl sahibi insanlar Allah'tan korkmayan insanlardan korkarlar.Çünkü Allah'tan korkmayan insan canı her ne isterse yapar.
Şu dünyânın ötesine
Vardım diyen yalan söyler
Başdan başa safâsını
Sürdüm diyen yalan söyler (Hatâyî)
Eser etmez n’idelim âh-ı sehergâh sana
Meğer insâf vere dostum Allâh sana (Necâtî Bey) Seher vaktinde çekilen ahlar bile sana tesir etmiyorsa ne yapalım?Elimizden ne gelir?Ey sevgili! Allah sana insaf versin!
Aşk derdiyle olur âşık mizâcı müstakîm
Düşmenimdir dostlar bu derde dermân eyleyen (Fuzûlî) Bir âşığın mizacı ancak aşk derdi ile sıhhatli olur.Ey dostlar şunu iyi bilin ki benim bu derdime derman bulacak kişi bana düşmanlık ediyor demektir.
Ne sağ olmak murâdımdır ne ölmekden kaçar cânım
Cihânda hasta-i aşk olalı bir hoşca hâlim var (Taşlıcalı Yahyâ) Benim arzum ne yaşamaktır ne de ölmekten kaçan bir canım var. Ey sevgili! Bu dünyada senin aşkının hastası olduğumdan beri hoşça bir hâlim var.
Sakın nâ-dâna izhâr eyleme esrârı ey dânâ
Sükût et nezd-i câhilde hamûş ol sen kitâb-âsâ (Lâedrî) Ey bilgili insan !Cahil insana karşı sakın sırlarını açık etme.Cahillerin yanında sessiz kal.Kitap gibi ol.Hiç konuşma
Muhabbet bir anahtardır açar bâb-ı dili elbet
Muhabbet ma’nevî güldür kokar meclis olur cennet (Lâedrî) Muhabbet bir anahtar gibidir. Gönül kapısını elbette açar. Muhabbet manevi bir güldür. Kokar ve meclisi cennete çevirir.
Adam aldırma da geç git diyemem aldırırım
Çiğnerim çiğnenirim hakkı tutar kaldırırım (Mehmet Âkif Ersoy)
Ne gamzeden ne gam-ı yâr-i pür-cefâdandır
Bizim şikâyetimiz baht-ı bî-vefâdandır (Nâ’ilî) Ne sevgilinin süzgün yan bakışından ne de sevgiliden gelen cefalarla dolu gamdan şikâyetimiz vardır. Bizim şikâyetimiz vefasız bahtımızdandır.
Sabr-ı meh bâ-şeb munevver dâredeş
Sabr-ı gul bâ-hâr ezfer dâredeş (Hz. Mevlânâ) Ayın geceye sabretmesi, onu apaydın bir hâle getirir. Gülün dikene sabrı, onu güzel kokulu yapar.
Bana kim ta’ne eyler kim nasîhat ehl-i âlemden
Hoşem kim i’tibâr-ı aşk ile her dilde mezkûrem (Fuzûlî) Bazıları bana nasihat verir bazılarıysa beni kınar. Âşıklık şerefi ile insaların dilinde dolaşıyor olmaktan, böyle anılıyor olmaktan dolayı memnunum.
Ahmed’in aybı güzeller sevmek ise gam değil
Yârsiz kalır cihânda aybsız yâr isteyen (Ahmed Paşa) Eğer Ahmet'in ayıbı güzelleri sevmek ise bunun için gam çekmeye gerek yok çünkü bu dünyada kusuru olmayan bir yâr isteyen yârsiz kalır.
Vur şânlı silâhınla gönül mülkü düzelsin
Sen öldürüyorken de vururken de güzelsin (Hüseyin Nihâl Atsız)
Tahammül eylemeden gayrı vaz’-ı nâ-dâna
Kitâb-ı fenn-i hıredde ilâcımız yokdur (Nâbî) Akıl ilimlerinin öğretildiği kitapta, bilgisiz insanların tavırlarına, vaziyetlerine tahammül etmekten başka bir ilacımız olmadığı yazılmıştır.
Kime kim derdimi izhâr kıldım isteyip dermân
Özümden bin beter derd ü belâya mübtelâ gördüm (Fuzûlî) Her kime derdimi anlatıp ondan derman istediysem,onları benden bin beter derde, belaya mübtela bir vaziyette gördüm.
İnsanoğlu hîle-bâzdır kimse bilmez fendini
Her kime iylik edersen sakla ondan kendini (Lâedrî) İnsanoğlu hilebazdır. Hilesini, tuzağını kimse bilmez. Her kime bir iyiliğin dokunursa ondan gelecek zarardan kendini korumaya bak.
Aybının görmez gözün her pilcesin
Görür ayruk aybının bir kılcasın (Süleymân Çelebi) İnsan bir fil kadar büyük olan kendi ayıbını görmez de başkasının kıl kadar küçük bir ayıbını görür.
Cihânda âdem olan bî-gam olmaz
Anınçün bî-gam olan âdem olmaz (Necâtî Bey) Bu dünyada gam çekmeyen bir adam olmaz.Bundan dolayı derdi, sıkıntısı olmayan bir insan adam olmaz.
Coz be-endâze-i zarûret zîn megîr
Tâ ne-gerded gâlib u ber-to emîr (Hz. Mevlânâ) İhtiyaçtan fazlasına meyletme ki sana galebe etmesin, sana bey olmasın.
Kazârâ bir sapan taşı bir altın kâseye değse
Ne taşın kıymeti artar ne kıymetden düşer kâse (Lâedrî)
Zülfüne dil vermeyen bilmez gönül ahvâlini
Anlamaz hâl-i perîşânı perîşân olmayan (Ziyâ Paşa) Ey Sevgili ! Senin dağınık saçına gönül vermeyenler âşığın gönlünün ne durumda olduğunu anlayamazlar.Perişan halde olan birinin hâlini,aynı derde sahip olanlar dışında kimse anlamaz.